Architektura jako doświadczenie przestrzeni

Wystawa prezentuje twórczość jednego z najciekawszych warszawskich architektów, który przez całe życie konsekwentnie i bezkompromisowo opracowuje własną koncepcję przestrzeni. Jego działania w przestrzeni miasta miały za zadanie wpływać na kontakty międzyludzkie. W tym rozumieniu plac miejski nie istniał jako pusta przestrzeń – posiadał znaczenie emocjonalne i duchowe. „Makroinstalacje” to projekty wystawiennicze w makroskali, w których człowiek jest traktowany jako punkt docelowy. Architekt zrealizował dwie największe instalacje artystyczne w przestrzeni publicznej w Polsce: wystawę terenową „Warszawa XXX” w 1974 roku oraz „Chmurę” w 1994 roku (obie na placu Piłsudskiego w Warszawie).

Jacek Damięcki jest absolwentem Wydziału Architektury Wnętrz Akademii Sztuk Pięknych w Warszawie oraz Wydziału Architektury Politechniki Warszawskiej. W latach 60. współpracował z Lechem Tomaszewskim i Jerzym Sołtanem w Zakładach Artystyczno-Badawczych stołecznej Akademii Sztuk Pięknych. We Francji wraz z Shadrachem Woodsem współtworzył projekt restrukturyzacji centrum Frankfurtu – wielkoskalowej struktury zogniskowanej wokół kilku ośrodków, będącej przykładem architektury policentrycznej. Od lat 60. pracuje nad cyklami projektowymi z zakresu architektury, wystawiennictwa, instalacji przestrzennych i malarstwa.

Ponad dwadzieścia projektów konkursowych i studialnych Jacek Damięcki opracował razem z Janem Gootsem – belgijskim architektem, absolwentem Wydziału Architektury Wyższej Szkoły Sztuk Pięknych Sint-Lucas w Brukseli. Jan Goots przyjechał do Warszawy, by kontynuować studia architektoniczne w latach 1968–1971 na Wydziale Rzeźby stołecznej Akademii Sztuk Pięknych, pod kierunkiem architekta prof. Oskara Hansena. Zajmował się informacjami wizualnymi w przestrzeni i architekturze. Równocześnie współpracował z Zakładami Artystyczno-Badawczymi przy temacie „Modelowy projekt taniego osiedla mieszkaniowego w Limie (Peru)”.

Z olbrzymiego dorobku Jacka Damięckiego i Jana Gootsa na wystawie prezentowanych jest zaledwie kilka projektów. Łączy je „poszukiwanie formy, wyjście z siatki ulicznej, planu i przedłużenie przestrzeni w horyzont”. Wszystkie opierają się na akcie powoływania struktur zwartych, w których podobne znaczenie mają pion i poziom, puste i pełne oraz przestrzenne rozumienie parceli. „Propozycje nasze to perforowane struktury, które wchłaniają wszystko, co było wcześniej na ich miejscach, bo mają siłę przywoływania tego, co zanikło” – mówią autorzy.